Mật rỉ đường trong xử lý nước thải: Nguồn gốc và ứng dụng

Mật rỉ đường được biết tới với công dụng xử lý nước thải an toàn và hiệu quả, vậy hôm nay hãy cùng tôi đi tìm hiểu chi tiết về mật rỉ đường trong xử lý nước thải qua bài viết dưới đây.

Mật rỉ đường là gì?

Mật rỉ đường là một chất lỏng đặc sánh, có màu nâu đen, có vị ngọt đậm, có mùi thơm đặc trưng. Đây là sản phẩm phụ của công nghiệp chế biến đường, được tạo ra sau khi đã rút đường bằng phương pháp cô và kết tinh.

Mật rỉ đường có thành phần chính là sucroza, cùng với một số loại đường khác như fructoza, glucoza, maltose,… Ngoài ra, mật rỉ đường còn chứa nhiều khoáng chất như sắt, kali, magiê,…

Ở Việt Nam, mỗi 100 tấn mía nguyên liệu sẽ cho ra 3-4 tấn mật rỉ đường. Mật rỉ có thể được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi hoặc phân bón hữu cơ cho cây trồng.

Nguồn gốc mật rỉ đường

Mật rỉ đường được hình thành từ quá trình sản xuất đường từ mía. Cụ thể, sau khi ép nước mía thành đường bằng phương pháp cô đặc và kết tinh, sẽ còn lại chất lỏng đặc sánh là mật rỉ đường.

Mật rỉ đường chứa các chất dinh dưỡng còn lại sau khi kết tinh đường như sucroza, fructoza, glucoza. Tỷ lệ mật rỉ đường thu được trung bình khoảng 3-4% so với khối lượng mía ban đầu được ép.

Thành phần

Thành phần chính của mật rỉ đường bao gồm:

• Nước: Khoảng 20%
• Sucroza (đường sucrose): 35%. Đây là loại đường chính trong mật rỉ.
• Glucoza (đường glucose): 7%. Một loại đường đơn giản.
• Fructoza (đường fructose): 9%. Loại đường khác cũng có trong mật rỉ.
• Chất khoáng: Nhiều khoáng chất quan trọng như sắt (Fe), nhôm (Al), magiê (Mg), photpho (P), kali (K) với lượng nhỏ.

Ngoài ra mật rỉ còn chứa một lượng nhỏ protein, vitamin, axit hữu cơ và các hợp chất khác. Tổng hàm lượng các chất này chiếm khoảng 20% trọng lượng mật rỉ.

Thông số kỹ thuật

• Màu: Nâu đen
• Dạng: Lỏng đặc quánh
• Hàm lượng đường tổng: 50-65%
• Độ Brix: 75-85 (ºBx)
• Tỉ trọng: 1,35-1,4%

Công dụng của mật rỉ đường trong xử lý nước thải

Cung cấp nguồn dinh dưỡng cho vi sinh vật: Mật rỉ đường là một nguồn dinh dưỡng giàu chất khoáng, protein và các nguyên tố vi lượng, cần thiết cho sự phát triển của vi sinh vật. Vi sinh vật sử dụng các chất dinh dưỡng này để sinh trưởng và phát triển, đồng thời phân hủy các chất hữu cơ có trong nước thải.

Giảm hàm lượng amoni: Mật rỉ đường có tác dụng làm giảm hàm lượng amoni có trong nước thải. Amoni là một chất dinh dưỡng quan trọng cho vi sinh vật, tuy nhiên nếu hàm lượng amoni quá cao sẽ gây ra ô nhiễm môi trường.

Bổ sung nguồn dinh dưỡng cho các ngành sản xuất phát sinh nước thải nghèo dinh dưỡng: Các ngành sản xuất như sinh hoạt, giấy, dệt nhuộm,… thường phát sinh nước thải nghèo dinh dưỡng. Mật rỉ đường có thể được sử dụng để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho các ngành sản xuất này, giúp nâng cao hiệu quả xử lý nước thải.

Ứng dụng

Xử lý nước thải công nghiệp

Mật rỉ đường có thể được sử dụng trong các hệ thống xử lý nước thải hiếu khí, thiếu khí và kỵ khí.

• Nước thải hiếu khí: Mật rỉ đường được sử dụng để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho vi sinh vật hiếu khí, giúp vi sinh vật phát triển và phân hủy các chất hữu cơ có trong nước thải. Mật rỉ đường được bổ sung vào hệ thống xử lý nước thải hiếu khí theo định kỳ, tùy thuộc vào tính chất của nước thải và quy mô của hệ thống.

Tham khảo thêm về hệ thống xử lý nước thải hiếu khí tại đây.

• Nước thải thiếu khí: Mật rỉ đường được sử dụng để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho vi sinh vật thiếu khí, giúp vi sinh vật phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải. Mật rỉ đường được bổ sung vào hệ thống xử lý nước thải thiếu khí theo định kỳ, tùy thuộc vào tính chất của nước thải và quy mô của hệ thống.

Tham khảo thêm về bể thiếu khí tại đây.

• Xử lý nước thải kỵ khí: Mật rỉ đường được sử dụng để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho vi sinh vật kỵ khí, giúp vi sinh vật phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải. Mật rỉ đường được bổ sung vào hệ thống xử lý nước thải kỵ khí theo định kỳ, tùy thuộc vào tính chất của nước thải và quy mô của hệ thống.

Quản lý nồng độ pH và Amoni có trong ao nuôi tôm

Giảm hàm lượng amoni: Mật rỉ đường có tác dụng làm giảm hàm lượng amoni có trong nước thải. Amoni là một chất dinh dưỡng quan trọng cho vi sinh vật, tuy nhiên nếu hàm lượng amoni quá cao sẽ gây ra ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Mật rỉ đường có tác dụng hấp thụ amoni, giúp giảm hàm lượng amoni trong nước thải.

Cân bằng pH trong nước thải: Mật rỉ đường có tác dụng làm giảm pH trong nước thải. pH là một chỉ số quan trọng để đánh giá độ axit và độ kiềm của nước. pH trong ao nuôi tôm cần được duy trì ở mức 7,5-8,5 để đảm bảo sức khỏe của tôm. Mật rỉ đường có tác dụng trung hòa axit, giúp cân bằng pH trong nước thải.

Hướng dẫn sử dụng mật rỉ đường hiệu quả

• Liều lượng: Liều lượng mật rỉ đường sử dụng cần được tính toán dựa trên lượng BOD và COD trong nước thải, tỷ lệ BOD:N:P và mật độ vi sinh vật trong bể sinh học. Thông thường, liều lượng mật rỉ đường cần thiết là 1-2 kg/100m3 nước thải.
• Cách sử dụng: Mật rỉ đường có thể được pha loãng với nước sạch theo tỷ lệ 1:20 – 1:30 và bơm vào bể sinh học bằng bơm định lượng.
• Thời gian bổ sung: Bạn nên bổ sung mật rỉ đường vào bể sinh học 2-3 lần/tuần để đảm bảo vi sinh vật luôn có đủ nguồn carbon.
• Lưu ý: Bạn cần tránh bổ sung quá nhiều mật rỉ đường vì có thể gây dư thừa chất hữu cơ, dẫn đến hiện tượng ô nhiễm thứ cấp.

Lưu ý khi sử dụng

• Khi pha mật rỉ với nước phải khuấy đều để rỉ đường tan hết, tránh đổ trực tiếp chưa pha xuống bể.
• Cung cấp mật rỉ hợp lý là điều kiện quan trọng để vi sinh phát triển nhanh. Không nên cho quá nhiều. Cho quá nhiều mật rỉ có thể gây ra hiện tượng dư thừa chất dinh dưỡng, làm nguồn ô nhiễm thứ cấp.
• Mật rỉ tan tốt trong nước và có khả năng phân hủy hữu cơ, nếu thiếu oxy có thể gây mùi hôi thối, làm nước đen.
• Cần đảm bảo hệ thống có đủ oxy để phục vụ quá trình xử lý của vi sinh.
• Theo dõi thường xuyên hàm lượng mật rỉ trong nước thải sau khi bổ sung.

Kết luận

Trên đây tôi đã chia sẻ những thông tin liên quan đến mật rỉ đường và cách sử dụng của chúng. Nếu bạn còn có câu hỏi nào liên quan tới mật rỉ đường thì hãy liên với chúng tôi để được chúng tôi tư vấn và hỗ trợ tốt nhất nhé.