Nước bị nhiễm phèn: Cách xử lý đơn giản, hiệu quả

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao nước giếng nhà mình lại có vị hơi chua, mùi tanh khó chịu và để lại vết ố vàng trên quần áo? Đó có thể là dấu hiệu của nước bị nhiễm phèn – một vấn đề phổ biến ở nhiều vùng nông thôn Việt Nam. Nước nhiễm phèn không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà còn tác động tiêu cực đến môi trường. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nước nhiễm phèn, nguyên nhân, tác hại và cách nhận biết để bảo vệ bản thân và gia đình.

Nước nhiễm phèn là gì? Ảnh hưởng và cách nhận biết

Nước nhiễm phèn là hiện tượng nước bị nhiễm các muối sắt, nhôm, mangan và một số kim loại nặng khác. Thành phần hóa học chính của phèn là nhôm sunfat (Al2(SO4)3), một hợp chất hóa học tan trong nước và có tính axit. Khi nước nhiễm phèn, các ion kim loại này sẽ hòa tan vào nước, tạo nên vị chua, mùi tanh và màu sắc đặc trưng.

Nguyên nhân gây ra nước nhiễm phèn

Nước bị nhiễm phèn có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

• Nguồn nước tự nhiên: Phèn thường xuất hiện trong các vùng đất có địa hình thấp, đất sét, đất phèn, hoặc các vùng đất bị nhiễm mặn.
• Hoạt động của con người:
  • Khai thác mỏ: Quá trình khai thác mỏ có thể làm xói mòn đất, giải phóng các ion kim loại vào nước ngầm.
  • Sử dụng hóa chất trong nông nghiệp: Các loại phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ có chứa kim loại nặng có thể ngấm vào đất và gây ô nhiễm nguồn nước.
  • Xả thải công nghiệp: Nước thải từ các nhà máy sản xuất, chế biến, đặc biệt là các ngành công nghiệp hóa chất, dệt nhuộm, có thể chứa lượng lớn phèn và kim loại nặng, gây ô nhiễm nguồn nước.

Tác hại của nước nhiễm phèn đến sức khỏe con người

Sử dụng nước nhiễm phèn trong thời gian dài có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:

• Gây khô da, rụng tóc: Phèn có tính axit, dễ làm khô da, gây kích ứng, bong tróc, thậm chí là viêm da. Lượng sắt trong nước nhiễm phèn cũng có thể gây rụng tóc, làm tóc khô xơ, dễ gãy rụng.
• Bệnh về đường tiêu hóa: Phèn có thể gây ra các bệnh về đường tiêu hóa như khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy, táo bón, viêm loét dạ dày, thậm chí là ung thư đường tiêu hóa.
• Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Một số kim loại nặng có trong nước nhiễm phèn như chì, thủy ngân có thể gây hại cho hệ thần kinh, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng học tập và gây ra các vấn đề về tâm thần.
• Bệnh về gan, thận: Phèn và kim loại nặng có thể gây tổn thương gan, thận, dẫn đến suy gan, suy thận, thậm chí là tử vong.

Ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt

Nước nhiễm phèn gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày, như:

• Làm ố vàng quần áo: Phèn tạo ra các vết ố vàng trên quần áo, đặc biệt là quần áo màu trắng hoặc màu sáng. Nước nhiễm phèn cũng làm cho quần áo bị cứng, khô ráp, dễ bị phai màu.
• Tắc nghẽn đường ống nước: Phèn lắng đọng trong đường ống nước, gây tắc nghẽn, làm giảm lưu lượng nước, thậm chí là gây vỡ ống nước.
• Giảm hiệu quả sử dụng xà phòng: Phèn làm giảm khả năng tạo bọt của xà phòng, khiến việc giặt giũ, tắm rửa khó khăn hơn.

Cách nhận biết nước nhiễm phèn

Bạn có thể nhận biết nước nhiễm phèn bằng một số cách đơn giản sau:

• Quan sát màu sắc: Nước nhiễm phèn thường có màu vàng đục, hoặc màu nâu đỏ, đặc biệt là khi để lâu trong không khí.
• Mùi vị: Nước nhiễm phèn thường có mùi tanh, vị hơi chua, hoặc vị kim loại.
• Độ pH: Nước nhiễm phèn có độ pH thấp hơn 7, tức là nước có tính axit. Bạn có thể sử dụng giấy quỳ tím để kiểm tra độ pH của nước.
• Hiện tượng khi sử dụng xà phòng: Khi sử dụng xà phòng trong nước nhiễm phèn, bọt sẽ ít hơn, hoặc bọt bị vỡ nhanh chóng.

Các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn sắt

Có nhiều phương pháp hiệu quả để xử lý nước nhiễm phèn, tùy thuộc vào mức độ nhiễm phèn và mục đích sử dụng. Dưới đây là một số phương pháp xử lý nước nhiễm phèn phổ biến:

Hệ thống lọc thô

Hệ thống lọc thô là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để loại bỏ cặn phèn khỏi nước. Các vật liệu lọc như sỏi, cát thạch anh, và than hoạt tính được sử dụng để lọc sạch nước.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Bắt đầu bằng việc trải một lớp sỏi thạch anh xuống đáy thiết bị lọc nước. Đây là bước cơ bản để loại bỏ các tạp chất từ nước.
• Bước 2: Tiếp theo, đổ cát thạch anh lên lớp sỏi, sao cho lớp cát lớn hơn lớp than hoạt tính khoảng từ 5 đến 8cm. Điều này giúp tạo ra một lớp lọc thứ hai để loại bỏ tạp chất còn lại.
• Bước 3: Thêm một lớp than hoạt tính có độ dày từ 10 đến 15cm, tùy theo kích thước của thiết bị lọc nước. Than hoạt tính sẽ hấp thụ các hợp chất hữu cơ và tạp chất khác từ nước.
• Bước 4: Để đảm bảo bề mặt hoạt động tối ưu và hiệu suất lọc nước cao, thêm một lớp cát thạch anh mỏng có độ dày từ 5 đến 8cm lên trên cùng.
• Bước 5: Cuối cùng, cấp nước nhiễm phèn vào hệ thống và kích hoạt quá trình lọc. Nước sẽ trải qua các lớp lọc này và trở nên trong suốt hơn, có vị ngọt mát, và đạt chuẩn an toàn để sử dụng.

Sử dụng hệ thống lọc nước đơn giản này sẽ giúp loại bỏ phèn và cải thiện chất lượng của nước bạn sử dụng, nên đun sôi nước trước khi sử dụng để uống.

Sử dụng Vôi hoặc Clo để khử sắt

Cloramin B và Vôi có khả năng loại bỏ sắt khá hiệu quả. Quy trình, chỉ cần thêm khoảng 10g/m3 nước cần xử lý, đợi 20 phút để các chất sắt không tan kết tủa và lắng xuống đáy, sau đó bạn có thể lấy nước sạch ở phía trên để sử dụng.

Tro bếp để khử phèn

Tro bếp có khả năng loại bỏ phèn hiệu quả. Quy trình đơn giản, chỉ cần thêm khoảng 5 -10g tro bếp/m3 nước cần xử lý, sau đó đợi khoảng 20 phút để các hợp chất sắt không tan kết tủa xuống đáy. Sau đó, bạn có thể lấy nước sạch ở phía trên để sử dụng.

Sử dụng hóa chất PAC

PAC (Poly Aluminum Chloride) (PAC 28%, PAC31%) là loại hóa chất hỗ trợ quá trình lắng, hoạt động theo cách tương tự như phèn chua. PAC giúp tạo sự kết tụ, lắng kết và loại bỏ các tạp chất hữu cơ có trong nước.

• Trước hết, bạn cần pha loãng hóa chất PAC thành dung dịch 5% trước khi sử dụng. Lượng PAC cần sử dụng phụ thuộc vào độ đục của nước (1-10 gram PAC/m3 nước)
• Sau khi áp dụng PAC, nước có thể lắng kết nhưng vẫn cần phải trải qua một quá trình lọc để đảm bảo rằng nó đạt chuẩn an toàn cho việc sử dụng trong sinh hoạt. Nếu bạn muốn uống trực tiếp, nên đun sôi nước để đảm bảo tính an toàn.

Phương pháp làm thoáng

Phương pháp này sử dụng không khí để oxy hóa các hợp chất sắt trong nước, khiến chúng kết tủa và lắng xuống đáy. Thường áp dụng cho nguồn nước nhiễm phèn có lưu lượng lớn.

Sử dụng hệ thống lọc nước

Hệ thống lọc nước là một giải pháp tiện lợi và hiệu quả để xử lý nước nhiễm phèn. Chúng sử dụng các vật liệu lọc nước, màng lọc để loại bỏ cặn bẩn, tạp chất, vi khuẩn, và virus trong nước, đảm bảo rằng nước đạt tiêu chuẩn an toàn cho sức khỏe.

Lợi ích việc xử lý nước nhiễm phèn

Các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng và môi trường, bao gồm:

• Giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe. Các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn giúp loại bỏ các chất gây hại trong nước và ngăn chặn sự lan truyền của các bệnh tật do nước gây ra.
• Tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả kinh tế. Đồng thời, các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn cũng tạo ra các sản phẩm có giá trị như khí metan, bùn hoặc compost, có thể được sử dụng làm nguồn năng lượng hoặc phân bón, từ đó tăng thu nhập và giảm rác thải.
• Góp phần phát triển bền vững. Bằng cách giảm lượng khí nhà kính phát thải, tiết kiệm nguồn nước và tạo ra các sản phẩm tái tạo, các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn góp phần bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng sinh thái.

Biện pháp phòng tránh nước nhiễm phèn

Nước nhiễm phèn là một vấn đề đáng lo ngại, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống của con người. Thay vì chỉ tập trung vào xử lý nước nhiễm phèn sau khi nó xảy ra, chúng ta cần chủ động phòng ngừa, bảo vệ nguồn nước khỏi bị nhiễm phèn. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh hiệu quả:

1. Kiểm tra nguồn nước định kỳ

Kiểm tra nguồn nước định kỳ là bước đầu tiên và quan trọng nhất để phát hiện sớm tình trạng nhiễm phèn. Việc kiểm tra có thể được thực hiện bởi các cơ quan chức năng hoặc các phòng thí nghiệm uy tín.

Lưu ý:

• Nên kiểm tra nguồn nước ít nhất 6 tháng một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn nghi ngờ nguồn nước bị ô nhiễm.
• Xác định rõ các chỉ tiêu cần kiểm tra, bao gồm hàm lượng sắt, mangan, pH, độ cứng,…
• Sử dụng kết quả kiểm tra để đánh giá chất lượng nước và đưa ra giải pháp xử lý phù hợp.

2. Bảo vệ nguồn nước ngầm

Nguồn nước ngầm là nguồn cung cấp nước chính cho nhiều khu vực, đặc biệt là vùng nông thôn. Việc bảo vệ nguồn nước ngầm khỏi ô nhiễm là vô cùng cần thiết để ngăn ngừa nước nhiễm phèn.

Một số biện pháp bảo vệ nguồn nước ngầm hiệu quả:

• Hạn chế sử dụng hóa chất trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là các loại hóa chất có khả năng gây ô nhiễm nguồn nước.
• Xử lý rác thải đúng cách, tránh để rác thải rò rỉ vào nguồn nước ngầm.
• Xây dựng hệ thống thoát nước thải hợp lý, tránh để nước thải chảy tràn vào các khu vực khai thác nước ngầm.

3. Vệ sinh bể chứa nước thường xuyên

Bể chứa nước là nơi chứa nước sinh hoạt, dễ bị nhiễm phèn nếu không được vệ sinh thường xuyên.

Hướng dẫn vệ sinh bể chứa nước:

• Vệ sinh bể chứa nước ít nhất 3 tháng một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn nhận thấy nước có màu sắc, mùi vị bất thường.
• Xả hết nước trong bể, dùng bàn chải, nước rửa chén để vệ sinh sạch sẽ các góc cạnh, đáy bể.
• Rửa sạch bể bằng nước sạch, sau đó tráng lại bằng nước sạch một lần nữa.
• Dùng nước Javen hoặc thuốc tẩy để khử trùng bể, sau đó xả nước sạch vào bể và để trong vòng 24 giờ trước khi sử dụng.

4. Sử dụng nguồn nước sạch

Sử dụng nguồn nước sạch đã qua xử lý là biện pháp phòng tránh nước nhiễm phèn hiệu quả nhất.

Một số nguồn nước sạch bạn có thể lựa chọn:

• Nước máy: Nước máy đã được xử lý qua các hệ thống lọc nước hiện đại, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
• Nước đóng chai: Nước đóng chai đã được kiểm tra chất lượng, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
• Sử dụng máy lọc nước tại nhà: Sử dụng máy lọc nước tại nhà giúp bạn loại bỏ phèn và các tạp chất khác trong nước, đảm bảo nước sạch, an toàn cho sức khỏe.

Kết luận

Trên đây là một số thông tin cơ bản về các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn SKY Tech chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được một cái nhìn tổng quan và có thể tự áp dụng các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn phù hợp cho nhu cầu của mình. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay ý kiến gì, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng!

SKY TECHNOLOGY JSC
Văn phòng:     Số 649 Lĩnh Nam, Quận Hoàng Mai, Hà Nội
Hotline:          0981 694 675 (Zalo, Phone)
Website:        www.nuocnongtong.com   –   Email:    skytech6886@gmail.com