Thực trạng nguồn nước nhiễm Asen ở Việt Nam theo báo cáo của Unicef

Hãy tưởng tượng bạn đang pha một tách trà sáng từ nguồn nước giếng khoan quen thuộc, nhưng ẩn chứa trong đó là “kẻ giết người thầm lặng” – Asen, một chất độc có thể tích tụ dần dần dẫn đến ung thư và các bệnh nghiêm trọng.

Là chuyên gia với 15 năm kinh nghiệm tại SKY Tech trong lĩnh vực lọc nước và công nghệ năng lượng sạch, tôi đã chứng kiến hàng trăm trường hợp gia đình Việt Nam đối mặt với ô nhiễm Asen ở Việt Nam, từ đồng bằng sông Hồng đến miền Nam sông nước. Dựa trên các nghiên cứu gần đây từ UNICEF và Bộ Y tế, tình trạng này không chỉ tồn tại mà còn lan rộng, ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn khám phá sâu về thực trạng ô nhiễm Asen ở Việt Nam, nguồn gốc, mức độ nghiêm trọng và giải pháp thực tế để bảo vệ nguồn nước sinh hoạt. Chúng ta sẽ tập trung vào dữ liệu cập nhật năm 2025, giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam và cách áp dụng công nghệ lọc nước hiện đại từ SKY Tech để đảm bảo an toàn.

Với kinh nghiệm 15 năm, SKY Tech cam kết mang đến thông tin chính xác, dựa trên nghiên cứu chuyên sâu và thực tiễn lắp đặt hệ thống lọc nước cho hàng ngàn hộ gia đình. Hãy cùng tìm hiểu để bạn có thể hành động ngay hôm nay, bảo vệ sức khỏe trước tác hại của Asen.

Nguồn Gốc Và Đặc Điểm Của Ô Nhiễm Asen Ở Việt Nam

Ô nhiễm Asen ở Việt Nam không phải là vấn đề mới mẻ, mà đã tồn tại từ hàng nghìn năm do địa chất tự nhiên. Asen, hay còn gọi là thạch tín, là một nguyên tố kim loại nặng có trong đất, đá và trầm tích cổ xưa. Khi các lớp đá phong hóa, Asen tan vào mạch nước ngầm, tạo thành nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam ở nhiều khu vực.

Theo nghiên cứu từ Viện Địa chất Việt Nam từ những năm 1990, Asen phân bố không đồng đều, tập trung cao ở các vùng địa chất trẻ như đồng bằng sông Hồng và sông Mê Kông.

Dựa trên đặc điểm di chuyển và tập trung, lãnh thổ Việt Nam có thể chia thành ba kiểu vùng chính dễ bị ô nhiễm Asen ở Việt Nam: miền núi, đồng bằng và đới duyên hải. Ở miền núi như Sơn La hay Phú Thọ, Asen thường xuất hiện từ các mỏ khoáng sản và đá granit, tan vào sông suối bề mặt.

Đồng bằng sông Hồng – khu vực đông dân nhất – là “điểm nóng” với nồng độ Asen cao do trầm tích phù sa tích tụ, dẫn đến thực trạng ô nhiễm Asen trong nước giếng khoan vượt mức an toàn.

Còn ở đới duyên hải miền Nam như An Giang hay Đồng Tháp, Asen len lỏi từ lớp đất sét và nước mặn xâm nhập, làm trầm trọng thêm mức độ ô nhiễm Asen trong nguồn nước ngầm.

Từ kinh nghiệm tại SKY Tech, chúng tôi nhận thấy ô nhiễm Asen ở Việt Nam thường tăng cao ở khu vực nông thôn, nơi người dân phụ thuộc vào giếng khoan nông (dưới 50m). Các yếu tố nhân tạo như sử dụng phân bón hóa học chứa Asen trong nông nghiệp cũng góp phần, khiến chất độc này di chuyển từ đất vào nước.

Theo báo cáo UNICEF năm 2023, gần 10 triệu người Việt đang tiếp xúc với Asen qua nước uống, cao hơn so với thập kỷ trước do biến đổi khí hậu làm mực nước ngầm thay đổi.

Điều này nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về giải pháp xử lý ô nhiễm Asen bằng công nghệ lọc nước tiên tiến, như hệ thống trao đổi ion hoặc màng UF mà SKY Tech thường áp dụng.

Hơn nữa, Asen không có mùi vị, nên khó phát hiện bằng cảm quan. Chỉ qua xét nghiệm mới biết nồng độ – tiêu chuẩn Việt Nam (QCVN 01:2021/BYT) quy định giới hạn 0.01 mg/L cho nước uống.

Nếu vượt ngưỡng, tác hại của Asen sẽ tích tụ dần, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Là chuyên gia lọc nước, tôi khuyên các gia đình ở vùng nguy cơ cao nên kiểm tra nước định kỳ và lắp đặt hệ thống lọc nước để loại bỏ Asen hiệu quả lên đến 99%.

Thực Trạng Ô Nhiễm Asen Ở Việt Nam Theo Các Vùng Miền

Thực trạng ô nhiễm Asen ở Việt Nam đã được ghi nhận từ những năm 1990 qua các nghiên cứu của Viện Địa chất và Liên đoàn Địa chất. Ban đầu, vấn đề nổi lên ở sông Mã, nơi hàm lượng Asen trong nước bề mặt vượt 0.05 mg/L – gấp 5 lần tiêu chuẩn.

Đến giai đoạn 1995-2000, các công trình khảo sát mở rộng phát hiện ô nhiễm Asen ở Việt Nam lan rộng từ thượng lưu sông Mã đến các tỉnh Bắc Bộ như Sơn La, Phú Thọ, Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Nội, Hà Nam, Nam Định và Thanh Hóa. Nồng độ Asen ở đây thường vượt tiêu chuẩn quốc tế (WHO: 0.01 mg/L) và Việt Nam, với mức trung bình 0.1-0.5 mg/L.

Khảo sát lớn nhất do Chính phủ Việt Nam và UNICEF thực hiện từ 2003-2005 đã kiểm tra 71.000 giếng khoan ở 17 tỉnh miền Bắc, Trung và Nam. Kết quả cho thấy nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam tập trung cao ở lưu vực sông Hồng (Hà Nam, Nam Định, Hà Tây cũ, Hưng Yên, Hải Dương) và sông Mê Kông (An Giang, Đồng Tháp). Tỷ lệ giếng nhiễm Asen từ 0.1 mg/L trở lên dao động 59.6-80%, nghĩa là hàng chục lần vượt chuẩn.

Cập nhật đến năm 2025, theo báo cáo gần đây từ Bộ Y tế và UNICEF, tình hình vẫn đáng báo động. Ở miền Bắc, Hà Nội và các tỉnh đồng bằng sông Hồng vẫn là “điểm nóng” với hơn 17 triệu người sử dụng nước ngầm nhiễm Asen. Nghiên cứu năm 2023 của Tổng cục Môi trường cho biết, florua và Asen là hai chất ô nhiễm chính, vượt ngưỡng ở 21% nguồn nước sinh hoạt.

Tại miền Nam, An Giang có 544/2700 giếng nhiễm, với 40% dưới 50 ppb và 16% trên mức nguy hiểm. Long An: 56% trong 4876 mẫu nhiễm Asen; Đồng Tháp: 67% trong 2960 mẫu, đặc biệt huyện Thanh Bình lên đến 85% vượt 50 ppb; Kiên Giang: 51% trong hơn 3000 mẫu.

Ở miền Trung như Thanh Hóa, thực trạng ô nhiễm Asen cũng nghiêm trọng, với tỷ lệ giếng nhiễm cao 70-96% ở các xã ven sông. Ngay cả TP.HCM, dù mức độ thấp hơn (không đáng kể ở quận Phú Nhuận), nhưng mật độ giếng khoan dày đặc (900 giếng/km²) làm tăng rủi ro suy thoái nguồn nước.

Từ kinh nghiệm SKY Tech, chúng tôi đã lắp đặt hệ thống lọc nước cho nhiều hộ ở Hưng Yên và An Giang, nơi mức độ ô nhiễm Asen cao nhất, giúp giảm nồng độ xuống dưới 0.01 mg/L.

Biến đổi khí hậu năm 2025 làm tình hình tệ hơn: Mực nước ngầm hạ thấp, Asen tập trung cao hơn do bốc hơi. Theo Nature Journal, cơ chế phát sinh ô nhiễm Asen ở Việt Nam liên quan đến vi khuẩn khử sắt trong trầm tích, giải phóng Asen vào nước. Điều này nhấn mạnh cần hành động khẩn cấp để giảm tác hại của Asen qua giáo dục cộng đồng và công nghệ lọc nước.

Mức Độ Ô Nhiễm Asen Và Các Chỉ Số Đáng Báo Động

Mức độ ô nhiễm Asen ở Việt Nam được đo lường qua nồng độ ppb (parts per billion) hoặc mg/L. Tiêu chuẩn WHO và Việt Nam là 10 ppb (0.01 mg/L) cho nước uống, nhưng nhiều khu vực vượt gấp 10-50 lần.

Ở lưu vực sông Hồng, trung bình 0.1-0.5 mg/L, với đỉnh điểm ở Hưng Yên lên đến 1 mg/L. UNICEF ước tính 2023: 10 triệu người nguy cơ, 200.000 ca ung thư/năm liên quan đến nước ô nhiễm, trong đó Asen chiếm tỷ lệ lớn.

Cụ thể, An Giang: 40% giếng dưới 50 ppb, nhưng 16% vượt cao; Long An: 56% mẫu nhiễm; Đồng Tháp: 67%, Thanh Bình 85%; Kiên Giang: 51%. Ở Bắc Bộ, 1.62% người dùng nước nhiễm Asen có biểu hiện nhiễm độc. TP.HCM ít hơn, nhưng khai thác giếng vô tội vạ làm tăng rủi ro. Theo Bộ Y tế 2017-2023, 17 triệu người dùng nước nhiễm Asen, tăng do đô thị hóa.

Từ góc nhìn chuyên môn, ô nhiễm Asen ở Việt Nam nghiêm trọng hơn ở giếng nông (20-50m), nơi Asen từ trầm tích Holocene dễ tan. Nghiên cứu VNU cho thấy Asen tích tụ trong lúa gạo, ảnh hưởng an ninh lương thực.

Năm 2025, với hạn hán miền Nam, nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam dự báo tăng 20%, đòi hỏi giải pháp như hệ thống lọc nước tích hợp than hoạt tính và oxi hóa.

Tác Hại Của Asen Đối Với Sức Khỏe Và Môi Trường

Tác hại của Asen là vô cùng nghiêm trọng, được WHO gọi là “thảm họa lớn nhất lịch sử”. Asen tích tụ qua nước uống, gây bệnh da liễu như sừng hóa, đen da (Blackfoot disease), dẫn đến ung thư da, phổi, bàng quang.

Ở Việt Nam, hàng nghìn ca ung thư/năm liên quan Asen, với 9.000 tử vong do ô nhiễm nước. Trẻ em và phụ nữ mang thai dễ bị ảnh hưởng, gây chậm phát triển, dị tật bẩm sinh.

Mãn tính, Asen gây tiểu đường, tim mạch, rối loạn thần kinh. Nghiên cứu VN NIOSH cho thấy 1.62% người ở Bắc Bộ có triệu chứng nhiễm độc. Môi trường: Asen ô nhiễm đất nông nghiệp, tích tụ trong lúa gạo (theo VNU 2022), đe dọa an toàn thực phẩm. Ở sông Mê Kông, Asen làm suy giảm đa dạng sinh học.

Từ SKY Tech, chúng tôi thấy tác hại của Asen có thể giảm bằng lọc nước, loại bỏ 99% Asen qua oxi hóa và hấp thụ.

Giải Pháp Xử Lý Ô Nhiễm Asen: Công Nghệ Lọc Nước Từ SKY Tech

Để chống ô nhiễm Asen ở Việt Nam, cần kết hợp kiểm tra định kỳ và công nghệ lọc nước. SKY Tech cung cấp hệ thống lọc nước đầu nguồn với than hoạt tính, màng UF và oxi hóa Asen, hiệu quả cao cho giếng khoan. Ví dụ, hệ thống VSK03UF loại bỏ Asen xuống dưới 0.01 mg/L.

Giải pháp khác: Sử dụng nước mưa, thay giếng sâu, giáo dục cộng đồng. Với 15 năm kinh nghiệm, SKY Tech tư vấn miễn phí, lắp đặt nhanh. Liên hệ để bảo vệ gia đình khỏi nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam.

Kết Luận: Hành Động Ngay Để Giảm Ô Nhiễm Asen Ở Việt Nam

Thực trạng ô nhiễm Asen ở Việt Nam năm 2025 vẫn nghiêm trọng, ảnh hưởng hàng triệu người. Từ miền Bắc đến Nam, Asen đe dọa sức khỏe, đòi hỏi hành động. Với SKY Tech, bạn có giải pháp lọc nước đáng tin cậy. Hãy liên hệ hôm nay để nguồn nước sạch, an toàn!

SKY TECHNOLOGY JSC
Văn phòng:     Số 649 Lĩnh Nam, Phường Vĩnh Hưng, Hà Nội
Hotline:          0981 694 675 (Zalo, Phone)
Website:        www.nuocnongtong.com   –   Email:    skytech6886@gmail.com